Historie

met dank aan de Historische Kring van Broekhuizen en Broekhuizenvorst

aanvullende informatie is te vinden op www.archiefbroekhuizen.com

Vroege geschiedenis

De exacte leeftijd van het pand is ons niet bekend. Vast staat dat het oude pand op 1 februari 1780 eigendom is geworden van Johannes Baetsen, volgens de akte een landbouwer († 13-6-1807), gehuwd met Johanna Gertruda v Hegelsom.
Op 6 januari 1798 werd het pand gekocht door Caspar Arnold Baetsen († 22-4-1870) ook een landbouwer. Hij was getrouwd met Wilhelmina Henckens uit Blitterswijck.
In 1856 werd het pand verkocht aan Catharina Hendrikx, weduwe van Peter Jan Schraven uit Lottum. Het pand werd gehuurd (ze kregen het ‘vruchtgebruik’) door P. van Haeft uit Meerlo en zijn vrouw Johanna Schraven. De huur werd later overgenomen door de familie Jan Theodoor Van Ter Velden – Schraven (waarschijnlijk de dochter).

Grote verbouwing in 1858

Het is zeker dat in 1858 is een grote renovatie is doorgevoerd. Er werden delen van het oude pand gesloopt en het huidige pand werd opgebouwd.

Hoeveel precies gesloopt is, is niet duidelijk. Toch zijn er aanwijzingen, dat nog veel over is van de oude bebouwing. In het metselwerk van het huidige pand zien we veel bakstenen van groot formaat, zogenaamde ‘klezoren’. Dit formaat baksteen was tot 1800 gangbaar, maar werd daarna eigenlijk niet meer gebruikt.

geschiedenis tot 1900

In 1867 werden Jan Theodoor ter Velden en zijn vrouw Jacoba Hendrina Huberta Schraven eigenaar van het pand. Jan Theodoor van ter Velden was volgens het kadaster veearts en  grondeigenaar. Hij was vanaf 1880, totaan zijn dood in 1884 burgemeester van Horst.
In 1887 werden Alfons Albertus van Son en Henrica M.G.J. van ter Velden de nieuwe eigenaren. Alfons Albertus was volgens het kadaster brouwer.
Later was ook Gerardus van Ter Velden als bierbrouwer in het pand actief. Tegen het eind van de 19e eeuw herbergde het pand een pension voor reizende kooplieden.

eerste helft 20-ste eeuw

In 1923 werden broer en zus Gerard T.M. en Charlotte H. van Son eigenaar van het pand. In 1938 vonden flinke verbouwingen plaats en werden oude delen gesloopt. Op 10 mei 1940 liep het pand aanzienlijke schade op door oorlogsgeweld.
In 1942 werd het pand verkocht aan Peter Jan Faets, houthandelaar uit Swolgen. In 1946 en in 1951 werden oude delen van het pand gesloopt.
Kort na de oorlog woonde de familie Beerkens-Lufkens enkele maanden in het pand.

Brouwershuis wordt eigendom van de pastoor

In 1956 wordt het pand verkocht verkoop aan P.G van Enckevort, de pastoor van Broekhuizen.  Deze verbouwde geleidelijk in eigen beheer het pand en breidde het uit met zalen. Deze werden gebruikt als jeugdherberg.
Ook werden steeds enkele kamers van het Brouwershuis verhuurd. Huurders waren:

  • In 1957 de families Rijken-Stoof en Hendriks-Daniels.
  • In 1962 de familie Pijpers-Jeucken
  • In 1965 de familie van Kempen-Theelen

Rond 1960 vonden ook studenten van Juvenaat De Hamert een kamer in het pand.

Brouwershuis wordt gemeenschapsvoorziening

Op 12 maart 1965 verkoopt pastoor van Enckevort het pand aan de gemeente Broekhuizen. Op 25 oktober 1965 besluit de gemeente het pand over te dragen aan de hiervoor op te richten Stichting het Brouwershuis. Na een verbouwing wordt het vernieuwde pand op 27 november 1965 geopend door H.G. Simons, hoofd van het Provinciaal bureau Limburg van het toenmalige ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk. Op 17 december 1965 wordt per akte door notaris F. Hafmans uit Helden het pand formeel overgedragen aan Stichting het Brouwershuis. 
Als beheerder werd Ben Hermkens aangesteld. Hij werd later opgevolgd door zijn schoonzoon Paul Keltjens.
Op 21 mei 1967 was er brand in het Brouwershuis.

Verbouwingen in 1989 en 1993

In 1989 werd de benedenverdieping ingrijpend verbouwd en uitgebreid richting de Maas. Zo ontstond het huidige restaurant. De verbouwing vond plaats onder leiding van ir. Reichert. h

Grote verbouwing in 1989

Het vernieuwde pand werd op 7 april 1990 heropend door P.G. Hilhorst, gedeputeerde van de Provincie Limburg.
In 1993 werd het zalencomplex weer verbouwd en werd één van de kleine zalen omgebouwd tot café-bar. Daarvoor werd een dragende muur verwijderd en moest de schoorsteen worden opgevangen door een zware stalen balk.
Vanaf 1 mei 1993 gaan Albert  en Irene Tichgelaar-Gielen aan de slag als beheerder.

Eind 1999 wordt besloten het pand te verhuren aan een commerciële partij. Deze verbouwt het restaurant tot pannenkoekenhuis. Restaurant ‘het Pannekoekenbos’ trekt in de hierop volgende jaren in de zomermaanden veel touristen en veel jongeren doen hier hun eerste werkervaring op.

Hoogwater in 1993 en 1995

In 1993 en 1995 krijgt het Brouwershuis te maken met het hoogwater van de Maas. Een deel van het pand staat onder water en er is aanzienlijke schade op de benedenverdieping. Dit alles leidt tot de uitvoering van de hoogwaterbescherming in 2018/2019

vanaf 2000

Op 30 juni 2003 is er opnieuw brand in het Brouwershuis. De Koepelzaal wordt zwaar beschadigd en de zalen kunnen geruime tijd niet worden gebruikt. In 2005 worden de zalen met eenvoudige maatregelen hersteld. Nog jaren is in het pand de brandlucht te ruiken. Ook wordt het duidelijk dat de Koepelzaal en Wip-In niet meer voldoen aan de hedendaagse eisen en aan vervanging toe zijn.

Vanaf 1-3-2010 beheren Mark en Carla Doornkamp het pand en openen zij restaurant ‘Het Maaspaviljoen’. Het restaurant en eerste verdieping worden flink opgeknapt en in de eerste jaren wonen zij in het pand. Zij exploiteren Het Maaspaviljoen tot eind 2017.

Vernieuwbouw in 2015

Vanaf 2010 gaat het bestuur actief aan de slag met pallen voor de vernieuwing van de gemeenschapsruimten. Door steun van onder meer de Gemeente Horst aan de Maas en de Provincie Limburg lukte het in 2013 om de financiering rond te krijgen en in 2014 ging de sloop en de ‘vernieuwbouw’ van start. Zo ontstonden – met een verwijzing naar de historie van het complex – ‘De Binnenplaats’ , ‘De Hooizolder’ en ‘De Brouwerij’.
De officiële opening van de nieuwbouw vond plaats op 26 september 2015 door mw. Marleen van Rijnsbergen gedeputeerde van de Provincie Limburg en de heer Ger van Rensch, wethouder van de Gemeente Horst aan de Maas. Om te laten zien dat het Brouwershuis haar plaats te midden van de gemeenschap wil innemen, vond een week later voor de eerste keer ‘Brokeze Bruist‘ plaats.

Vanaf 2018: verhuur in delen

Na het vertrek van ‘Het Maaspaviljoen’, besluit het bestuur het Brouwershuis in delen te gaan verhuren.
Op 1 januari 2018 opent Café Wørt haar poorten, gevolgd door Eetcafé de Brouwer in het voorjaar van 2019.

Hoogwaterbescherming 2018/2019

Vanaf 2010 wordt de Stichting betrokken bij plannen voor de bescherming tegen hoogwater. De Stichting treedt toe tot de door de bewoners aan de Maas gevormde vereniging. In 2018 begint Mooder Maas met de aanleg van een waterkering. Het terras gaat hiervoor volledig op de schop.

Heeft u aanvullingen of historisch materiaal, zoals foto’s of tekeningen? Laat het ons dan hier weten!

2 reacties

  1. Hans Pijpers, venlo

    Enkele opmerkingen:
    1. De eerste eigenaars waren verwant met mijn grootmoeder: Maria Egberta Henckens uit Blitterswijck (1867-1915).
    -Wilhelmina Henckens was een zus van mijn overgrootvader: Gerard Henckens (geb. 1832).
    -Johannus Baetsen trouwde in tweede huwelijk met Gertrudis Pijpers uit Meerlo.
    2. Tijdens het eigendom van dhr. Faets uit Swolgen waren er zeker twee branden, waarvan één ernstig, zo rond 1949/1950
    3. In de oorlog heette het Brouwershuis “Huize Maris Stella”, het was toen gehuurd door de Broeders van zeven Smarten van het Juvenaat in Wellerlooi. Er waren ca 50 jongens gehuisvest, er was zelfs een kapel. Van 18 september tot en met 18 oktober 1944 werden de jongens ondergebracht bij de inwoners van Broekhuizen, b.v. Richard Derksen bij Jean Pijpers en Martin Haver bij Sjaak van Megen, cf. het boek “Jongens in oorlogstijd door C. Wely, hoofdstuk BROEKHUIZEN. In 1955 kwam Richard Derksen (toen Broeder Richardus) naar Broekhuizen met een groep jongen afkomstig uit het broederhuis aan de Elandsgracht in Amsterdam. Dit waren moeilijk opvoedbare jongens. Ze logeerden bij verschillende families in Broekhuizen.
    4. In 1958, februari?, organiseerde Pastoor P. G. van Enckevort een spraakmakend feest in het Brouwershuis: “Fantasia”. Dit evenement kreeg in Limburg grote bekendheid en was een groot succes. Daar moeten in Broekhuizen nog foto’s van zijn !

  2. Roel Baas

    Hans, hartelijk dank voor deze waardevolle aanvulling!

© 2024

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑